Pakistan'ın Yeni Lideri İmran Han'ı Daha Yakından Tanıyalım

1. Türkiye ile her zaman  çok iyi ilişkileri olan bir ülkedir PAKİSTAN. Yaklaşık iki yıl önce yapılan seçimlerde, “İmran Han” Pakistan’ın yeni başbakanı olarak seçildi.

O halde birlikte İslam âlemi ve Türkiye için çok önemli bir ülke olan Pakistan’ı kısaca tanıyalım ve İmran Han’ı analiz edelim.

2. Çoğumuzun az bildiği bir ülke aslında Pakistan. Sadece “Kardeş Pakistan diye biliriz”.  Bir de Kurtuluş Savaşında bize maddi yardımda bulunduklarını.

 Türkiye’nin kadim dostudur ve bayrağında ay- yıldız olan ülkelerden biridir. Yaklaşık 800.000 km kare yüzölçümü var ve nüfusu 200 milyon. Başkenti, İslamabad.  Resmi dilleri; Urduca ve İngilizce, para birimi ise Rupidir.

3. Pakistan; Pencap, Afgan, Keşmir, Sind ve Belucistan isimlerinin baş harflerinin yan yana gelmesinden meydana gelip, mana itibariyle "temiz ülke" demektir.

4. Pakistan 1947 Yılında Muhammed Ali Cinnah liderliğinde İngilizlere karşı bağımsızlığını kazandı. 1956 yılında Cumhuriyet oldu. 1973 yılında da Pakistan İslam Cumhuriyeti adını aldı.

5. Pakistan tarihi, maalesef ve aslında  bir darbeler tarihidir aynı zamanda. . Daha derin kronolojik bilgiye bu linkten ulaşılabilir.

http://www.aljazeera.com.tr/kronoloji/kronoloji-pakistanin-siyasi-gecmisi

6. Konumuz olan İmran Han, zengin ve iyi bağlantıları olan bir Lahor’lu (Pakistan’ın 12 Milyon nüfuslu ikinci büyük kenti) ailenin, Pakistan ve İngiltere'de en iyi okullarda eğitim görmüş oğludur. Oxford’da okudu.

7. Aynı zamanda çok iyi bir Kriket oyuncusu ve onu ülkesine/ dünyaya tanıtan da bu özelliğidir. 1992'de Pakistan'ın milli kriket takımının kaptanı olarak "Dünya Kupasını" kazanmasının baş mimarıdır İmran Han.

8. Bir dönemin de PLAYBOY’udur aynı zamanda. İngiltere’de yaşarken ünlü Yahudi İşadamı Jimmy Goldsmith'in kızı “Müslüman Jemima” ile evlendi ve Pakistan'a yerleşti ve iki erkek çocuğu oldu, ancak bu medyatik aşk 2004 yılında sona erdi. Boşandılar.

9. İmran Han, 1997 yılında "ADALET İÇİN BİRLİK" partisini kurdu. Batı değerlerine yakın ve o tip bir hayat tarzını benimsemişken,  siyasi bir dönüşüm geçirdi. İslami ve milli değerlere yakınlaştı.

10. Ülkesinde tanınan, saygı duyulan ve iyi eğitimli bir olmasına rağmen bu ilk dönemlerde siyasette ilgi görmedi. Partisini kurduğu ilk zamanlar siyasi kimliği çok dikkate alınmadı.

11. Ciddi bir fikri dönüşüm geçiren İmran Khan’ın son dönemde yıldızı parladı ya da parlatıldı.  İslam’ı sahiplenen ama geleneksel yaklaşımı dışlayan yenilikçi bir tarza sahip.

Üç konuya güçlü vurgu yapıyor: 1. Demokrası 2. Eğitim 3 Adalet

12. Ülkedeki sorunlara ilişkin ciddi ve derinlikli saptamaları var. Ülkede adalet ve demokrasinin iyi tesis edilmesiyle işsizlik,  fakirlik ve kadın sorunlarının aşılacağına inancı  tam. En büyük engelin ise “aşiret” ve “büyük aile yapısı” olduğunu iddia ediyor.

13. Ülkedeki İslami eğitimin ve Müslüman alimlerin çağa cevap veremediğini ve geri kalınmasında payları olduğunu dillendiriyor. İkbal’den sonra Pakistan’ın dünya çapında alim yetiştiremediği iddiasında.

14. Diyor ki; “Batı''nın İslam Dünyası''ndan daha ileride olmasının başlıca nedeni “Demokrasidir”. Bir ülkede demokrasi ne kadar ileri olursa refah da o kadar fazla olur. Sadece özgür insanlar gelişebilir. “

14. Ve ekliyor “ İkincisi idare şekliniz; ne kadar iyi idare edilirseniz refahınız da o oranda artar. İyi yönetilirseniz, adaleti tesis ederseniz yolsuzluklar azalır. Üçüncüsü ise acil bir eğitim planı. Hiç bir toplum eğitim olmadan gelişemez. İnsanlara yatırım yapmamız şart.”

15. İmran Han, eğitimde de evrensel değerleri öne çıkaran bir eğitim anlayışının oluşturulmasını istiyor. İslami eğitimin son derece eksik ve İslam’a zarar veren bir yapıya büründüğünü iddia ediyor.

16. Batılı STK’ların ve misyoner teşkilatlarının kadın konusu başta olmak üzere ülkesindeki faaliyetlerinden çok rahatsız olduğunu yüksek sesle ilan ediyor.

17. İmran Han’ın sloganı “Yeni Pakistan”.  Hindistan ve diğer komşularıyla ve özellikle Afganistan’la çok iyi ilişkiler kuracağını söylüyor. ABD, Rusya ve Çinle “uşak” gibi değil “kazan-kazan” ilkesi içinde çok iyi işbirliği yapılacağını iddia ediyor.

18. Ülkede "Tarihte refah devletinin ilk örneği olan "Medine Devleti" anlayışını" izlemek istediğini ifade eden Han, Pakistan'da herkesin dahil olduğu insani bir sistemi hayata geçirmeyi arzu ettiğini söylüyor.

19. Pakistan aslında darbeler ülkesi. Sadece 1 hükümet askeri ya da siyasi bir darbe olmadan görev süresini tamamladı. Son seçimler 25 Temmuz 2018 de yapıldı.

Ve seçime giren güçlü 3 parti vardı.

 1. Pakistan Müslüman Birliği-Nevaz (PML-N) Partisi: İktidardaki parti. Başbakan Navaz Şerif yolsuzluk iddiasıyla siyasetten el çektirilince yerine Kardeşi Şahbaz Şerif geçti.

Foto: Sol: Navaz Şerif Sağ: Şahbaz Şerif

2. Zülfikar Ali Butto’nun kurduğu, şimdi de kızı Binazir Butto’nun eşi Asıf Ali Zerdari ve oğulları Bilaval Butto Zerdari’nin (eş başkanlar) liderliğindeki " Pakistan Halk Partisi" (PPP)

3. İmran Kahn’ın kurduğu "Pakistan Adalet için Birlik Partisi" (Diğer adıyla İnsaf Hareketi)

20. Pakistan federal meclisinde 342 sandalyenin 272’si seçimle belirleniyor. Kalan milletvekilleri, kadınlar ve azınlıklara ayrılan kotalardan oluşuyor. Tek başına iktidar için 137 sandalyeye sahip olmak  gerekiyor.

21. Yapılan seçimlerde (25 Temmuz 2018) İmran Khan’ın partisi birinci Parti çıktı. Ve oyunu 2.5 kat arttırarak 119 sandalye kazandı. İktidardaki Müslüman Birliği Partisi ise ciddi oranda oy kaybetti.

22. Fakat seçimlerde Elekronik sistemin çökmesi, hileli oy kullanıldı iddia ve itirazları seçimin kesin sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi. Sonuçta seçimi İmran Han’ın partisi kazandı.

23. İmran Khan’a ilişkin en büyük soru işaretleri.

- Batılı değerlerl büyümüş olması,

- Aristokrat olması,

- Ünlü bir Yahudi’nin torunuyla evli olması ve

- Ordu tarafından desteklendiği iddiaları idi.

24. Fakat diğer partiler ve adaylar da pür-i pak değil. Pakistan’ın siyasi tarihi cadı kazanı gibi. Doğrusu kimin ne derece yerli-milli (anti emperyalist) olduğu da pek belli değil.

25. Sonuç olarak; Siyasi anlamda Sünni dünyanın üç önemli saç ayağı var: Bunlar Mısır, Türkiye ve Pakistan’dır. Üçünün nüfus toplamı neredeyse 400 milyondur.  Ve bu üç ülke sSiyasi ve ekonomik anlamda çok önemlidir.

26. Pakistan’ın güçlenmesi ve istikrarın sağlanması tüm İslam dünyası ve özellikle Türkiye için son derece önemlidir. İmran Han ciddi ve güçlü bir siyasi söylemle iktidara geldi. Özellikle gençler tarafından destekleniyor.

27. İmran Han ‘ın "Sivil bir SİSİ" mi olacağı yoksa" Muhammed Ali Cinnah'tan" sonra Pakistan’ın yeni kahramanı mı olacağı merakla bekleniyordu. Endişe de, beklenti de yüksekti

FOTO: Muahmmed Ali Cinnah (Pakistan'ın kurucusu ve ilk devlet başkanı)

28.  Uluslararası ilişkilerde ilk ziyaret önemlidir. İmran Han'ın ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan'a yapması  “Yeni bir Sisi mi geldi?” sorusunu sordurduysa da bu ziyaretlerdeki tavrı, ardından Türkiye ile sıcak ilişkileri ve dengeli politikaları güven yaratmaya başladı.

35. Demokrasi, özgürlük, eğitim, kamuda tepeden başlayan tasarruf, kadın, aile, vergi, üretim,  gerçek İslami değerlere dönüş, istihdam, çevre, komşularla iyi ilişkiler üzerin yoğunlaşan siyasi söylemi perspektifinde adımlar atan İmran Han’ın karşısına da son dönemde Hindistan ile kangren haline gelmiş Cammu Keşmir sorunu çıktı. İki ülke gerildi. Ufak çaplı çatışmalar yaşandı. Ayrıca  Depremler, seller ve fakirlik Pakistan’ın genel sorunu olmaya devam etti

36. İmran Khan bizim bakış açımızla ve gözlemeyebildiğimiz kadarıyla geçen iki yıl içinde en azından negatif bir görüntü vermedi. Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın  Pakistan ziyertinde Pakistan meclisinde yaptığı konuşma sonrasında iktidar ve muhalefet milletvekillerinin tümünün uzun süre masalara vurarak alkışlaması sonucunda şu içtenlikli yorumu hepimizin çok hoşuna gitti;

“Sayın Başkan Erdoğan,  görüyorum ki Pakistan’da çok seviliyorsunuz ve meclisteki tepkiyi de görünce rahatlıkla şunu söyleyebilirim. Eğer Pakistan’da Başkan adayı oluranız, kesinlikle seçimi kazanırsınız.”

37. Tüm kalbimle İmran Han’ın liderliğinde aynı zamanda bir Nükleer güç olan Pakistan’ın çok güzel günlere koşmasını diliyorum...

 Fotoğraf: İmran Han ve Eşi Büşra Maneka

İmran Han'ın, Erdoğan'ın Pakistan ziyareti sırasında Pakistan Meclisindeki konuşması

Tolga Tanolcay