Yeniden Koyun ve Keçi Efsanesi

1.  Koyun ve keçiyi sakın ola ki küçümsemeyin. Zira "Koyun ve Keçi" Türk kültürünün, yani Türk yaşam biçiminin en baskın unsurlarından olagelmiştir.

2.       Genel anlamda koyun yetiştiriciliği yapanlara “TÜRKMEN”, Keçi yetiştiriciliği yapanlara da “YÖRÜK” dendiğini biliyor muydunuz?

3.       Bakın “Koyun ve Keçi” yerleşikliği ya da göçebeliği de kısmen belirleyen iki hayvan türü aynı zamanda... Koyun yetiştirenler (TÜRKMEN) “genelde” yerleşik, Keçi yetiştirenler (YÖRÜK) “genelde” göçebedirler. Bu gerçek, büyük göçebe ailelerin isimlerine bile yansımıştır. Karakeçililer, Sarıkeçililer gibi...

4.       Yine Tarihte iki büyük Türk Devleti'ne ad olmuştur Koyun;  Akkoyunlular ve Karakoyunlular gibi…

5.       Türkleri bir coğrafyadan diğerine sürükleyen nedenlerden biri de Koyun ve Keçilere otlak bulmak değil midir? Yani Anadolu’yu yurt edinmemiz de az da olsa Koyun ve Keçinin payı vardır.

6.       Koyun ve keçiyi sevmekte haksız da değildik; çünkü aslına bakarsanız en kaliteli et “kuzu ve oğlak etidir”. En kaliteli peynirler “Keçi sütünden” yapılır. En kaliteli yoğurt “Koyun yoğurdurur”.

7.       Sağımdan sonra en temiz olan süt yani en az mikrobiyal aktiviteye sahip sütün keçi sütü olduğunu biliyor muydunuz?

8.       Keçi sütü yağ moleküllerinin çok minik olmasından dolayı hazmı en kolay süttür. Eğer 12 aylıktan büyük bebeklere/çocuklara süt vermek gerekiyorsa keçi sütü önerilir.

9.       Merada beslendikleri için etlerinde bulunan bazı yağ asitleri dikkat edin "damar açıcı" özelliğe sahiptir. Son yıllarda en çok kırmızı et ve peynirde bulunan Konjuge Linoleik Asit (CLA) ile yapılan çalışmalarda önemli bulgulara ulaşılmıştır. Bu çok özel “yağ asidi” özellikle merada otlayan hayvanların etinde bulunur. Yani koyun ve keçi etinde.

10.   "Koyun yapağısı ve keçi kılı" gerek sentetik lif gerekse bitkisel liflerle kıyaslanmayacak kadar kalitelidir. Bunların günlük yaşamımızda çok daha fazla kullanılması gerekir. Sağlıklı yaşama inanılmaz katkı yapar bu ürünler.

11.   Koyun ve Keçi kılı Türk ulusuna “Yurt” olmuştur binlerce yıl… Otağ (Türk Çadırı)'ın bir adının da “YURT” olduğunu biliyor muydunuz?

12.   Benim hayran olduğum Selçuklu Mimarisinin esin Kaynağı da bu YURT (Otağ, Türk Çadırı) tur zaten. Ör. Türk Mimarisinde ; Kümbetler, Kevansaraylar, hatta Camilere bakın aslında görünümünü otağdan (Yurt) alırlar

13.   Fakat maalesef bu iki tür (Koyun ve Keçi), Sığır ve Tavuk lobisi (-ki gülmeyin böyle bir lobi var, bu yazının konusu olmadığı için ayrıntıya girmiyorum.)  tarafından resmen olumsuz propagandaya uğrayarak ürünlerinin yine olumsuz reklamı yapılmıştır.

14.   Meraların azalması, köyden kente göç ve bu iki türün ürünlerinin olumsuz reklamı nedeniyle ülkemizde son yıllara kadar sayıları ciddi oranda azalmıştı. Koyun ve keçi köyü ve köylülüğü aşağılamanın aparatı yapılmıştı

15.   Önce keçiyi hedef aldılar "Orman Düşmanı" diye. Buna çoğu zaman konuyu hiç bilemeyenler de alet oldu. Hatta ismi lazım değil bir meşhur (!) belediye başkanı “Tüm keçileri kesip orduya yedirelim ve kurtulalım bu hayvandan” diye bas bas bağırdı 2000 lı yılların başında.

16.   2008 yılında bir "Keçi İmha Planı" hazırlandığını biliyor muydunuz? Evet, evet o dönem “Orman Bakanlığı’na” birileri böyle böyle bir program hazırlattı...

17.   Neredeyse Türkiye'de “KUŞ GRİBİ” bahane edilerek "Köy tavuklarına" yapıldığı gibi bir imha planı Keçiler içinde yürürlüğe giriyordu… Peki kim engelledi bunu biliyor musunuz?

18.   Biz de yerel gazeteler de ve bazı bilimsel dergilerde epeyce yazdık bu konuda ama Keçinin ülkemizde soykırıma uğramasına engel olan kişi: Recep Tayyip Erdoğan... Masasına konulan “Keçi İmha Planını” imzalamadı.

19.   Hatta, ardından TAGEM (Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü) bünyesinde  Koyun ve Keçi üzerine güzel projeler yapıldı. Sayıca azalan keçi ve koyun varlığımız tekrar arttı, ama;  bu güzel çalışmalar ve sayının artması tek başına çözüm değildi.

20.   Sorun, koyun ve keçi ürünlerine olan talebin azalmasıdır. Çocuklarımızı hiçbir tadı olmayan “ot” gibi tavuk etine ketçap mayonez ve değişik sosları aracı yaparak alıştırmayı başardılar. Çocuklarımızın damak zevkini değiştirdiler. Şu andaki pek çok “yetişkin” o damak zevki değiştirilen çocuklar aslına  :((

21.   Koyun ve Keçinin et ve sütündeki kendine has aromaya "pis koku" dediler ve milleti buna inandırdılar. Oysa koyun yoğurdunun kokusu mükemmeldir. Bunu koyun yoğurduna hasta olan ben iyi bilirim…

22.   Ağzına bir kez bile "Oğlak eti" değmeyen şehirliler (!) "ama pis kokuyoooo" dediler :)). Koyun eti dendiğinde kuzu ve toklu (genç koyun) eti, keçi eti dendiğinde; oğlak ve çepiç (genç keçi) eti anlaşılmalıdır. Bunlarda koku filan olmaz. Çocuklarınıza mutlaka bunları yedirin.

23.   Sevgili dostlar koyun ve keçi konusunda ve bunların ürünleri üzerinde çokça araştırma ve yayını olan bir akademisyen kardeşiniz olarak söylüyorum ki; Sağlıklı olmak için koyun ve keçi ürünlerini tercih ediniz. Bol bol tüketiniz. Piyasadaki bir sürü uyduruk diyetisyeni dinlemeyiniz.

24.   Koyun ve keçi ile ilgili handikaplardan biri de meralardır. Günümüzde meralar çok azaldı. Mevcut meralar da zaten Koyun ve keçilerin otlamasına uygun zayıf meralar. Ama onlar da azalıyor. Mera "Hayvanın Eczanesidir" dolayısıyla sağlıklı hayvansal ürün merada üretilir. Bu sebeple meraların korunması ve ıslah edilmesi de çok önemlidir.

25.   Sonuç olarak; Koyun ve keçiyi desteklememiz lazım. Tüketici olarak bunların ürünlerini tüketerek destekleme görevinizi yapabilirisiniz. Doğal şifa kaynağında (mera)otlayan bu hayvanların ürünlerini tüketirsek, tüketilmesini teşvik edersek artan talep üretimi de olumlu yönde etkileyecektir zaten.

Selam ve sevgilerimle…

Tolga Tanolcay