Nedir şu Endüstri 4.0?

 

1.       “Endüstri 4.0” isimlendirmesinin kaynağı "Almanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığıdır". Bakanlığın, 2011 yılında duyurduğu 10 gelecek projesinden birinin adıdır Endüstri 4.0. 

2.     Endüstri 4.0’da esas amacın; endüstriyel üretimde ilgili tüm birimlerin birbiriyle haberleşmesi, bütün verilere gerçek zamanlı olarak ulaşılabilmesi, bu veriler sayesinde optimum katma değerin sağlanması olarak ifade edilmektedir.

3.     Ancak, gizli ve gerçek amacın Doğunun ve özellikle Çin’in, Batı’nın üretim kabiliyetlerinin önüne geçmiş olmasının batıyı endişelendirmiş olması ve Batı’nın kendini bu duruma karşı bir şeyler yapmak zorunda hissederek Endüstri 4.0 devrini başlatması şeklinde olduğunu iddia edenler de az değildir. 

4.    Bu arada madem bu dönem” Endüstri 4.0”, İlk 3 hangisiydi açıklayayım: 

5.     Birincisi; (Endüstri 1.0) (1760-1830) Birinci endüstri Devrimi (Sanayii Devrimi) : Dokuma tezgahları, Kömür ve buharın kullanımıyla başlar. 

6.     İkincisi; (Endüstri 2.0)  (1910 -1970) İkinci Endüstri Devrimi: Petrol tabanlı içten yanmalı motorlar, fabrikalarda seri üretim bandı, elektiriğin üretimde kullanılması… 

7.      Üçüncüsü; (Endüstri 3.0) (1970-2020): Üçüncü Endüstri Devrimi: Elektronik bilgi iletişim teknolojilerinin gelişmesi, programlanabilir elektronik cihazlar, internet teknolojileri, yüksek veri depolama ve kullanma…

 

8.      Ve şimdi de Endüstri 4.0.... Aslında bilişim, iletişim, internet, sensor (veri toplama), otomasyon, yapay zekâ ve robotik teknolojilerinin üretim süreçlerini yoğun biçimde etkilemesi ve dönüştürmesi ile ortaya çıkan yeni bir durum gibi görünse de bu elbette daha önce başlayan ve yukarıda kısaca anlattığımız gelişim sürecinin bir sonucudur Endüstri 4.0. 

9.      Peki Endüstri 4. 0 ın hedefi nedir? Bu sistemde ilk tedarikçiden, son kullanıcıya kadar tüm üretim ve değer zincirinin en gelişmiş dijital teknolojileri kullanarak tamamen entegre hale gelmesi hedeflenmektir. Yani "Akıllı Üretim" altyapısı oluşması hedeflenmektedir? 

10.   Endüstri 4.0'ın 9 ayağı var. 

1. Nesnelerin İnterneti,

2. Simülasyon

3. Otonom Robotlar

4. Katmanlı Üretim

5. Arttırılmış Gerçeklik

6. Bulut Bilişim

7. Siber Güvenlik

8. Büyük veri ve analizi

9. Yatay ve dikey sistem entegrasyonu 

11.  Sitemin özü doğal olarak maliyetleri en aza indirme üzerine kurulmuştur: Bunun için, “bütün verileri kaydetme” ve “bu verilerin istatistiki analizleri” ile “geleceğe yönelik en doğru tahminleme yapma” ve “şimdiden risklere ve değişikliklere karşı önlem alma” amaçlanmaktadır bu sistemde. 

12.  Bilgisayar teknolojilerinde, Mikro işlemci ve özellikle Mikro denetleyicilerin (MCU) gelişimiyle daha “zeki aletler” üretilmeye başlandı. Bu durum bina-ev otomasyonu, akıllı şehirler, giyilebilir ürünler, sağlık hizmetleri ve otomotiv sektöründe inanılmaz değişimler yaratmaya aday. 

13. Örneğin Akıllı Şehirler ile ilgili örnekler verelim. Burada da sihirli kelime" IOT" yani "Nesnelerin İnterneti". Yani: aklınıza gelebilecek her nesnenin bir şekilde internete erişip, diğer cihazlarla iletişim halinde olmasıdır... 

14.  Akıllı şehirlerde dış aydınlatma, gözetleme, uzun menzilli kablosuz bağlantı, merkezi ve entegre sistem kontrolü için IoT ürünleriyle maliyet ve kaynak tüketiminin azaltılması amaçlanmaktadır. 

15.   Hali hazırda kullanılabilen Nesnelerin İnterneti ( IOT) ürünleri aşağıdadır.

 16.   Endüstri 4.0 ın birinci gelişim ayağı: Nesnelerin İnterneti (IOT): Bunu yukarıda bir örnekle (Akıllı Şehirler) açıkladık.

 17.   Endüstri 4.0'ın İkinci gelişim ayağı: Simülasyon 

Simülasyon, bu sistemi temsil edebilecek bir model oluşturma işlemidir. Bu model sanal da olabilir. Örneğin Wolswagen firması araçlarının çarpışma ve çarpmaya olan reaksiyonlarını simülasyonlarla yapmaktadır. Yani Simülasyon pilotların eğitiminden, genetiğe kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. Önümüzdeki süreçte (Ekonomi 4.0) daha çok duyacağımız bir tabirdir. 

18.   Endüstri 4.0'ın üçüncü gelişim ayağı: Otonom robotlar

Akıllı fabrikalarda robotlar birbirini tanıyarak, iş bölümü yaparak, haberleşerek, analizler yaparak, değişikliklere daha hızlı uyum sağlayarak üretimi yönetebilir hale gelecek. Bu konuda en net örneklerden birini otomotiv sektöründe görebiliriz. Halihazırda bu sektörde robotlar boya, montaj, kaynak, kalite kontrol gibi çeşitli üretim evrelerinde kullanılıyor. Ama Endüstri 4.0 ile birlikte robotların iletişimi sayesinde üretimin tamamında bütüncül bir robotik yaklaşım elde edilebilecek.

Örneğin, boyama işleminden sorumlu robot, başka bir alanda ihtiyaç olması durumunda kendi yazılımını güncelleyerek başka noktada hizmet verebilecek. Üstelik bunu insan kaynaklı herhangi bir komut olmadan, tamamen kendi gözlem, analiz ve öngörülerine dayanarak yapacak. 

 

19.   Endüstri 4.0 de dördüncü gelişim ayağı: Katmanlı üretim (3D yazıcılar)

Beni en çok etkileyen gelişmelerden biri de bu ve kullanılmaya başlandı. Söylendiği gibi olursa, örneğin organ üretimi bile yapılabilecek. İnşaattan, tıpa kadar birçok ürün 3D yazıcılarla üretilecek. 

20.   Endüstri 4.0'ın beşinci gelişim ayağı: Arttırılmış gerçeklik.

Bilgisayarlarda oynanan video oyunlarının çok gelişmiş bir halidir bu aslında. Konferanslar, toplantılar, eğitim, tasarım, bakım, servis vb pek çok konuda ciddi değişim yaratacaktır. Klasik iş yeri, okul kavramları değişecektir. 

21.   Endüstri 4.0'ın altıncı gelişim ayağı: Bulut bilişim

Kullanıcılar, işletme için gerekli uygulamaları, tesis içindeki bilgisayarlarda ya da veri merkezlerinde tutmak yerine, servis sağlayıcıdaki bilgisayarlar aracılığıyla internet üzerinden istedikleri anda kullanabiliyorlar. Yani inanılmaz bir veri kaynağına ulaşma ve kendi bilgisayarlarınızda depolamadan ve güvenle kullanma imkanı sunarak ekonomik, esnek ve hızlı bir veri yönetimi sağlıyor.

 

22.   Endüstri 4.0'ın yedinci gelişim ayağı: Siber Güvenlik

Bilgisayar sistemlerinin, donanımlarına, yazılımlarına veya bilgilerine zarar verilmesinden veya sağladıkları hizmetlerin aksatılmasından veya saptırılmasından korunması olarak tanımlanmaktadır. Fakat büyük şirketler siber risk tehdidinin artacağına inanmakta ve bunun için çözüm yolları araştırmaktadırlar. Güvenlik tehditlerinin en yaygın görülenlerinden biri, eski cihazlar ile yenileri arasında kurulan bağlantılarda oluşan sorunlar olarak ortaya çıkıyor... 

23.   Endüstri 4.0'ın sekizinci gelişim ayağı: Büyük Veri ve Analizi

Özellikle Nesnelerin inteneti sayesinde inanılmaz bir oranda veri elde dilip bu verilerin analizi ile anlamlı bilgiler elde edilecek ve fırsatlar önceden görülüp eyleme geçilebilecektir. Ör. Müşteri memnuniyeti... 

24.   Endüstri 4.0 'ın dokuzuncu gelişimayağı: Yapay ve dikey sistem entegrasyonu

Örneğin büyük bir firmanın farklı ülke ve şehirlerde bulunan şubeleri arasındaki eşgüdüm ve entegrasyondaki hatalar azalacak ve veriler çok daha hızlı paylaşılacaktır. Hizmet kalitesi ise aynı olacaktır. 

25.   Özetle Endüstri 4.0 bütün canlı hatta cansız nesnelerden anlık alınan tüm verilerin dijital ortama alındığı, okunduğu, değerlendirildiği, saklandığı ve bu verilerin robotik teknolojilerle üretimde kullanıldığı hatayı minimize etmeyi hedefleyen bir yeni üretim modelidir. 

26.   Bu yeni ekonomik üretim döneminde bazı mesleklerin öne çıkacağı tahmin edilmektedir. Bu meslekler şunlardır. 

27.   Endüstri 4.0’ın global ekonominin her noktasında tüm sektörlere uzanan bir etkisi olacağı ve 2020 sonuna kadar 20 milyar cihazın birbirine bağlı olacağı ve 20 yıl da verimlilik artışı ve maliyet düşüşleri sayesinde trilyonlarca dolar ekonomik katkı sağlayacağı öngörülüyor.

TOLGA TANOLCAY

 Kaynaklar

1.       Mehmet Oktay Eldem. Endüstri 4.0 (TMMOB EMO ANKARA ŞUBESİ HABER BÜLTENİ    2017/3)

2. http://musiad.org.tr/F/Root/Pdf/lojistik_raporlari_2017_12_25.PDF…

3. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/353274…

4. http://inovasyon.org/pdf/EBSO.Sanayi-4.0_Raporu.Ekim.2015.pdf

5. https://www.innovarobotik.com/otonom-robotlar

6. Ahmet Fazıl Soylu, 2017. Endüstri 4.0. Çukuruva Üniversitesi. İİBF Dergisi, 21(1): 41.64

7. Ayşe Bayrak, 2018. DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE SANAYİ’DE DİJİTAL DÖNÜŞÜM (SANAYİ 4.0) İNCELEMESİ VE TÜRKİYE’NİN ENTEGRASYONU İÇİN DEĞERLENDİRMELER

8. Semih ÖTLEŞ, Vasfiye Hazal ÖZYURT. ENDÜSTRİ 4.0: Büyüme ve verimlilik için dijitalleşme,

 https://egeplm.ege.edu.tr/files/egeplm/icerik/PlastikAmbalaj2016Endustri4_0.pdf

9.   https://avrupa.marmara.edu.tr/dosya/avrupa/mjes%20arsiv/Vol%2027_1/7_Atik_Unlu.pdf

10.   https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/624880